کتاب شرکت - جلسه 084 - 1395/11/20

رنگ زمینه
اندازه قلمA A A

کتاب شرکت - جلسه 084 - 1395/11/20

موضوع: تقسيم خان? دو طبقه

کساني که بوي بهشت را استشمام نمي کنند

بحث اخلاقي:
رسول خدا صلّي الله عليه وآله وسلّم مي فرمايد: ريح‌ الجنّة يوجد من مسيرة خمسمائة عام و لا يجدها من طلب‌ الدّنيا بعمل الآخرة.[1]
بوي بهشت از پانصد سال راه به مشام مي رسد و کسي که دنيا را با عمل آخرتي طلب کند بوي آن را نمي شنود.
تعبير به اينکه بوي بهشت از راه طولاني مي آيد و اشخاصي بوي آن را درک نمي کنند اين است که اين دسته نه تنها وارد بهشت نمي شوند بلکه حتي نزديک آن هم نمي شوند و فاصل? بسيار زيادي با بهشت خواهند داشت.
معناي طلب‌ الدّنيا بعمل الآخرة اين است که بعضي از افراد خواسته هاي مادي دارند ولي براي موفق شدن زير چتر يک هدف ديني مي روند تا هدف مادي خود را انجام دهند. مثلا مي خواهد کارهاي خلافي انجام دهد، براي اين کار يک جمعيت خيري? اسلاميه انجام مي دهد و زير چتر آن کارهاي خلاف خود را انجام مي دهد.
صندوق هاي بسياري به نام اهل بيت عليهم السلام تأسيس شده است ولي کار بعضي درست نبوده است. همچنين گاه افرادي حسينيه و مسجد مي سازند براي اينکه چون کانديداي انتخاب هستند بتوانند از نام آن حسينيه و مسجد استفاده کنند. اين افراد حتي نزديک بهشت هم نمي شوند زيرا اين کار در واقع يک نوع رياکاري محسوب مي شود. انجام اين کار نوعي ضربه به مبادي ديني وارد مي کند زيرا وقتي زير نام دين، دنياي ناسالم خود را دنبال کنند، موجب مي شود که مردم نسبت به مسائل ديني نيز بدبين شوند. بنا بر اين چنين افرادي دو گناه مرتکب مي شوند: يکي اصل گناه است و دومي بدنام کردن اسلام مي باشد.
نکت? ديگر اين است که ما ايام فاطميه را در پيش داريم و نبايد کاري کرد که بين مردم اختلاف ايجاد شود آن هم در زماني که دشمن براي همه خط و نشان کشيده است.

مسئل? پنجم: تقسيم خان? دو طبقه

مسئل? پنجم امام در تحرير کمي داراي پيچ و خم است. اين مسئله را هم فقهاء شيعه متعرض شدند و هم فقهاء اهل سنت.
سخن در اين است که اگر دو نفر در خانه اي مشترک باشند که هم طبق? پائين دارد و هم طبق? بالا و مي خواهند آن را بين خود تقسيم کنند به چه نحوي اقدام کنند. امام قدس سره سه حالت براي آن تصور مي کند (هرچند بعضي از فقهاء دو حالت براي آن ذکر کرده اند.)
حالت اول اين است که از طريق افراز، قسمت مي کنيم. مثلا طبق? بالا دو سوئيت مستقل دارد و طبق? پائين نيز دو سوئيت مستقل. در اين صورت به هر يک از شريکين يک سوئيت از طبق? بالا و يک سوئيت از طبق? پائين مي دهيم.
حالت دوم: از طريق تعديل قسمت مي کنيم. مثلا هر طبقه داراي چهار واحد مسکوني است که براي تقسيم، سه تا از بالا با يکي از پائين را يک سهم قرار مي دهيم و سه تا از پائين و يکي از بالا را يک سهم (فرض بر اين است که قيمت هاي آنها با هم مساوي است.) بعد قرعه مي زنيم.
حالت سوم: خانه به گونه اي هست که دو حالت فوق در آن راه ندارد و بايد طبق? بالا را به کسي و طبق? پائين را به ديگري داد.

متن مسئل? پنجم

امام قدس سره مي فرمايد:
مسئلة 5 - لو اشترك اثنان في دار ذات عِلو (از لحاظ لغوي «عُلو» و «عَلو» هم خوانده مي شود.) و سِفل (حالت اول:) وأمكن قسمتها افرازا بأن يصل إلى كل بمقدار حصته منهما، (حالت دوم:) وقسمتها على نحو يحصل لكل منهما حصة من العلو والسفل بالتعديل، (حالت سوم:) وقسمتها على نحو يحصل لأحدهما العلو وللآخر السفل، (و فرض بر اين است که قيمت ها نيز مساوي مي باشد که در اين صورت قرعه مي کشيم.) فإن طلب أحد الشريكين النحو الأول (و افراز را قبول کند) ولم يستلزم الضرر يجبر الآخر، (شريک ديگر را به تقسيم مجبور مي کنند. البته اجبار به وسيل? قرعه انجام مي گيرد و در سابق هم گفتيم که قرعه گاه
براي کشف مجهول است و گاه در مواردي مانند ما نحن فيه براي حل دعوا است.) ولا يجبر لو طلب أحد النحوين الآخرين، (هرچند مي توان افراز کرد ولي او تقاضاي حالت دوم و سوم را مي کند که در اين صورت شريک را مجبور نمي کنند زيرا افراز اقرب به عدالت است.) هذا مع امكان الأول وعدم استلزام الضرر، (ولي اگر دستمان از افراز کوتاه شد بايد ديد در ميان حالت دوم و سوم کدام يک مقدم است) وإلا ففي النحوين الآخرين يقدم الأول منهما، (يعني تعديل مقدم مي شود و اين نسبت به حالت سوم اقرب به عدالت است.) ويجبر الآخر لو امتنع (زيرا افراز که غير ممکن است در نتيجه آنچه باقي مي ماند فقط تعديل است.) بخلاف الثاني (که همان حالت سوم است يعني طبق? بالا را به يک نفر و طبق? پائين را به ديگري بدهند.) نعم لو انحصر الأمر فيه (هيچ راهي بجز سومي باقي نماند) يجبر إذا لم يستلزم الضرر ولا الرد، وإلا لم يجبر كما مر، وما ذكرناه جار في أمثال المقام. (در غير ساختمان مانند اتومبيل و زمين و مانند آن هم راه دارد.) [2]
ان شاء الله در جلس? بعد به سراغ کلمات بزرگان مي رويم و بحث را ادامه مي دهيم.

سوال دارم